Şebnem AYIRAN
SISMA Satış Sorumlusu
sebnem.ayiran@alsekoenerji.com.tr
Lazer; Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, yani ‘uyarılmış radyasyon salınımlarıyla ışığın kuvvetlendirmesi’ söz öbeğinin kısaltılması olarak İngilizce’den türemiş bir kelimedir. 1960 yılında ABD’de Theodore H. Maiman tarafından keşfedilmiş ve 40 yılı aşkın bir geçmişe sahip. Lazer, keşfedildiği günden bugüne kadar birçok sektörde uygulama alanı bulmuştur. Gittikçe genişlemekte olan bu alanlara örnek olarak tıp, biyoloji, kimya, elektronik, metroloji, meteoroloji, makine sanayinde malzeme işleme teknikleri gösterilebilir.
Malzeme işleme tekniklerine göz atacak olursak; metal sacların kesilmesinde, kaynatılmasında, markalanmasında kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Bu işlemlerde, lazer teknolojisinin kullanılmasının nedenlerine baktığımızda, metal malzemelerin kesilmesi, kaynak yapılması ve delinmesi işlemleri otomatik imalat proseslerinin organizasyonunda önemli avantajlar sağladığını söyleyebiliriz. Aşağıdaki ana sebeplerden dolayı, lazerle kaynak işleminin dünya çapında çok geniş bir şekilde uygulanmaktadır;
Lazerin temiz bir enerji kaynağı olması,
Kaynak işlemini dolgu malzemesi kullanmadan/kullanılarak gerçekleştirebilmesi,
Yüksek oranda en boy değişimi olan ve dar bir alanda uygulanabilmesi,
Yüksek hızlı olması,
Aynı ve/ veya farklı metallerin kaynatılabilmesi, malzeme ile aynı kompozisyonda sonuca ulaşılması,
Otomasyona yönelik olması,
Kaynak bölgesinin düzgün ve temiz olması,
Kaynak sonrası temizleme işlemleri gerektirmemesi.
Lazer sistemleri ile markalama uygulamalarının da günümüzde tercih edilmesi gittikçe artmaktadır. Lazer markalama, üretilen lazer ışınını markalanacak parçanın boyutlarına uygun olarak malzeme yüzeyinde odaklayarak markalanması işlemidir. Bu işlem sırasından arzu edilen logo, resim, yazı gibi çeşitli bilgiler malzeme üzerine yazılabilmektedir. Ayrıca malzeme üzerinde izlenebilirlik uygulamaları açısından tercih edilen kare kod ve seri numaraları gibi farklı tip markalamalar yapmakta mümkündür. Yüksek yazı hassasiyeti, sarf malzeme kullanılmaması, parça başı düşük maliyet lazer markalama işlemini cazip hale getirmektedir.
Tüm bu avantajları açısından değerlendirildiğinde ülkemizde lazerle imalat işlemlerinin yeterince geliştiği söylemek mümkün değildir. Birçok firma, bir malzemenin kaliteli olarak kaynatılamamasından dolayı ortaya çıkan kaynak hataları bakımından önemli tenkitler almakta ve buna bağlı olarak da ürettiği malzemeleri ihraç etmede problemler yaşayabilmektedir.
Alseko Enerji olarak, lazer teknolojisinin, sanayicimizin kullanım alanına yaygın olarak girdiğinde, bu tür olumsuzlukların önleneceğini ve zaman içinde ülkemizin kaliteli mamul ihracat potansiyelini önemli ölçüde artıracağını, iç piyasaya yönelik düşük maliyetinin yanında yine standarda uygun mamullerin üretilmesini mümkün kılacağını düşünüyoruz. Sonuç olarak, lazer sistemlerinin üretim sürecini kolaylaştıracağını öngörüyor, Türkiye distribütörlüğünü yaptığımız SISMA Lazer Sistemleri ile bu alanda verdiğimiz hizmet kalitesini en üst seviyede tutmak gayemizi koruyoruz. 1961 yılında elektronik ve mikro mekanik sektörlerinde faaliyetine başlayan SISMA Lazer Sistemleri, 1992 yılında lazer teknolojileri alanında yaptıkları yatırım ve Ar-Ge çalışmaları neticesinde lazer makineler ve sistem yazılımları konusunda lazer sistemleri üretici firması olarak sektördeki yerini almıştır. SISMA; Fransa, İspanya, Rusya, Çin, Dubai, Meksika ve Brezilya bayilikleriyle dünyanın dört bir yanında lazer teknolojileri kullanarak markalama, kaynak ve kesim uygulamalarında hizmet vermektedir. SISMA Lazer Sistemleri tarafından üretilen lazer makineleri CE sertifikalıdır ve Avrupa Güvenlik Standardına uyumlu olarak kullanıcılarına maksimum güvenlik sunmaktadır. Lazer markalama ve yüzey işleme operasyonlarında fiber ve diyot teknolojiye sahip makineler Class IV güvenlik sistemleri yönetmeliğine uygun OEM gruplar, Class I güvenlik sistemleri yönetmeliğine uygun kabinli gruplar ve müşterinin isteğine bağlı olarak hazırlanan döner tabla sistemli ya da seri üretim hatlarına entegre edilebilmesi için özel olarak tasarlanan gruplar olarak satışa sunulmaktadır.
Markalama ve derin kazıma işlerinde kullanıma uygun lazer makinelerinden 20W ve 50W güçte olan fiber modeller hava soğutmalı olarak çalışmaktadır. Diyot üreteçli makinelerde 10W güce sahip olan lazer makinesi hava
soğutma ünitesi entregresi, 50W-80W güçteki lazer üniteler ise su soğutma entegresiyle kullanılmaktadır.
SISMA Lazer Sistemleri ile markalanabilen malzemeler arasında metal, plastik, ahşap, plexiglass, folyo, grafit gibi malzemeler yer almaktadır. Daha öncede bahsedildiği gibi, lazer teknolojisi uygulamaları, diğer operasyonlara göre hata payını en aza indirgeyerek işlemin daha kısa sürede, daha düşük maliyetlerde arzu edilen hassasiyette gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.
Lazer markalama makineleri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi aktarmak istersek, markalama makinesi kontrolü SLC programıyla yapılmaktadır. SLC yazılımı SISMA firması tarafından markalama lazerlerini yönetmek için özel olarak geliştirilmiştir. Vektörel çizimler ise Inkscape programı ile oluşturulmaktadır. Grafik yazılımı olan Inkscape ile kod ve sembol tasarımı yapılabilmektedir.
Lazer kaynak sistemleri de bahsedildiği gibi gün geçtikçe birçok alanda daha fazla kullanım talebi görmektedir. Bu grupta, SISMA LM-D60 (60W) ve LM-D100 (80W) manuel kaynak uygulamalarında kullanılan modellerden; SWA-150, SOW ve SWB gibi kalıp tamiri ve kaynaklı birleştirme uygulamalarında kullanılabilen, taşınabilir sistemlerle kullanıcılarına geniş ürün seçenekleri sunmaktadır. Endüstriyel pazarda, SWA-150 SWA kalıp ve kalıp birleşenlerinin kaynakla onarımı için aktif çözümler sunmaktadır. Güç ve soğutma ünitesi bir arada olan tekerlekli portatif lazer makinede üretilen enerji fiber optik kabloyla iletilmektedir. Bu sayede lazer ışını güç kaybına uğramadan kaynak atışı yapılacak noktaya kadar ilerler. Üreteçten çıkan fiber optik kablo kaynak başlığına bağlanmaktadır. Bu kaynak başlığı 10x stereo mikroskop, 3 eksen motorlu hareketi, koruyucu optik LCD pencere (güvenlik standartlarında öngörülen şekilde) özelliklerine sahiptir. Optik kafa 3 motorlu ekseni olan oynar kolun ucunda konumlandırılmıştır ve lensin yerinde pozisyon almasını sağlayan dördüncü bir manuel eksen ile kontrol edilmektedir. Makinenin tüm kontrolleri uzaktan kumanda konsolu aracılığı ile yapılmaktadır.
Otomatik eksen hareketleri ile güç, zaman, frekans ve kaynak çapı gibi tüm parametreler bu kumanda paneli ile ayarlanmaktadır.
SISMA’nın, tüm ürün gruplarını kendi bünyesinde üretebilir teknoloji birikimine sahip olması; imalat aşamasının yanı sıra, satış sürecinde ve özellikle satış sonrası hizmetler konusunda, lazer sistemleri piyasasında önemli bir yere sahip olmasını sağlamaktadır. SİSMA müşteri talepleri doğrultusunda proje üretebilecek, özel dizayn talebi durumunda müşteriye özel spesifik üretim yapabilecek altyapı ve esnekliğe sahiptir. Kalite ve hizmet anlayışı çerçevesinde satış sonrası teknik destek ağı ve yazılım güncellemeleri ile servis sunmakta olan firma, sertifikalı yedek parçalarının teslimatını zamanında ve hızlı gerçekleştirerek müşterilerinin üretim sürecini aksatmadan çalışmalarına devam edebilmelerini garanti etmektedir.
Kaynaklar:
Özcan, M., Değişik Malzemelerin İşlenmesinde Kullanılan ND: YAG Lazerleri için Etkin Güç Kaynağının Tasarımı ve Uygulanması, Selçuk Üniversitesi, Doktora Tezi, s.1, Konya 2003
Özcan, M., a.g.e, s.2
Necmettin T., Özcan, M., Şirzat K., Sac Malzemelerin Lazer Kaynak Parametreleri, Journal of Tecnical-Online Volume 3, Number: 1-2004