E-Dergi SEKTÖRLER HABERLER ÜRÜN TANITIMLARI TEKNİK YAZILAR DOSYALAR RÖPORTAJLAR BAŞARI HİKAYELERİ UZMAN GÖRÜŞÜ YAZARLAR FUARLAR ETKİNLİKLER PROFİLLER Editörden Künye YAYIN KURULU ARŞİV ABONELİK KVKK İLETİŞİM
Uğur Urkut
Uğur Urkut
Ugur.Urkut@oerlikon.com
Verimlilik
Verimlilik tesadüfen olmaz.  Verimlilik her zaman mükemmelliğe, akılcı planlamaya ve bir konuya odaklanmaya olan köklü bir bağlılığın sonucudur.
 - Paul J. Meyer
 
Verimlilik kavramı üretim işletmelerinin rekabetçiliğini etkileyen en hayati kavramlardan birisidir. Buna rağmen bu kavramın doğru anlaşılmadığını, başka kavramlarla karıştırıldığını ve uygun yöntemlerle ölçülmediğini gözlemlemekteyiz. Benden genç arkadaşların biraz merak edip araştırması için benden de eskilerin deyimiyle “ağyarını mani, efradını cami” bir tanım üzerinde olmaya çalışacağım.
 
Önce biraz ilgisiz kavramları ayıklayalım. Yapılan en büyük hata üretim miktarı arttıkça o işletmenin verimli olacağı yanılgısıdır.
Bu her zaman doğru değildir. Çünkü, yanlış pazarlar için yanlış ürünü üretmeye çalışan firmalar için ölçek ekonomisine yakalamak kedinin kuyruğunu kovalaması gibi bir şeydir. Daha da önemlisi, olması gereken standartlarla ve sektördeki rakiplerle kıyaslanmadıkça ya da geçmişteki bir zamana göre bugüne ait bir karşılaştırılma yapılmadıkça o işletmenin verimli olup olmadığı hakkında bir kanaate de ulaşamayız.
 
Tanım olarak verimlilik, bir üretim sürecinde, üretilen ürün ve hizmetlerle tüketilen kaynaklar arasındaki ilişkiye vurgu yapar. İşgücü, sermaye, malzeme ve enerji gibi girdilerle ne kadarlık bir çıktı (ürün veya hizmet) elde edilebileceğini gösterir. Bu tanımdan hareketle verimlilikle ilgili bilmemiz gereken ilk şey kaynakları doğru kullanmak, minimum girdiyle olabilecek maksimum çıktıyı elde etmektir. Birkaç dönüm tarlada buğday hasadı yapmak için biçerdöver alan bir çiftçi, ayda birkaç saat kullanacağı bir makineye yatırım yapan sanayici bu anlamda tamamen verimsizdir.
 
Öte yandan, bir işletmede yaratılan değerle verimlilik arasında çok yakın bir ilişki vardır. Yani, yüksek bir verimliliğe ulaşmak için operasyonel süreçlerin sonucunda meydana gelen ürün ve hizmetlere (çıktıya) bir değer katmak gerekir. 
 
Bir işletmede verimsizliğe neden olan faktörleri şöyle sıralayabiliriz;
• Üst yönetimin verimlilik ve toplam kalite konularını anlamaması, bu konuda gösterilen çabalara destek olmaması,
• Ürün tasarımının ve süreç yönetiminin çok yetersiz olması
• Tesis, makine ve ekipmanlara teknolojik bir yatırım yapabilecek sermayenin olmaması,
• Yetişmiş, güvenilir ve yetenekli işgücünün olmaması
• Çalışanların eğitimi için yetersiz bütçe ayrılması
• Finansal denetimlerin yapılmaması ve önlemlerin alınmaması
• Organizasyon içi iletişimin zayıf olması
• Çok kötü bir bilişim altyapısı ve veritabanı
• İş etiğinin olmaması
 
Verimlik ile İlgili Kavram Karmaşası
Verimlilikle karıştırılan kavramların başında etkinlik ve etkenlik gelir. Etkinlik bir “işi doğru yapmak” anlamına gelirken etkenlik ise “doğru işi yapmak” anlamında değerlendirilir. Etkinlik kapasite kullanımı gibi kaynakların kullanımı ile ilgilidir. Bir üretim işletmesi için de hedeflenen de bu değil midir? İstenen operasyonu yapmak için en az kaynağı kullanmak. Ancak bundan daha da önemlisi sayısallaştırılması zor bir kavram olan etkenliktir. Müşteri açısından yaratılan değeri gösteren etkenlik, sürecin en sonunda yer alan odaklanan pazarı ve müşteriyi gösterir.
 
Bu durumda bir işi doğru bir makineyle ve uygun süreçlerle yapıyor olmak da yetmez. Doğru işi buluyor olmak gerekir… doğru ürünü, doğru müşteriyi, doğru pazarı. Aksi halde bir servet ödediğimiz bir üretim tezgahı yanlış bir işi, yanlış bir fiyatla “çok verimli” bir şekilde üretiyor olabilir.
 
Verimlilik İçin Gerekli Unsurlar
Verimlilik için hedeflenecek birinci amaç işletmenin insan kaynağının niteliği ve bu niteliğin sürekli olarak geliştirilmesi olmalıdır. Okullar olabilecek en nitelikli öğrencileri yetiştirilmelidir. Firmalar en yüksek emek verimliliğine ulaşabilmek adına kendi alanlarında en iyileri işe alabilmeli, en yetenekli insanlarla çalışabilmeli ve gelişimleri için her türlü özveriyi gösterebilmelidir. Bu cesarete sahip olamayan bir firmanın sektöründe inovatif, yaratıcı ve global bir oyuncu olması imkansızdır. Kanımca bu durum önümüzdeki en büyük engeldir.
 
Diğer bir nokta ise işletmede akılcı stratejik hedeflerin konulması, bunların ölçülmesi ve sürekli iyileştirme prensibi içinde daima iyiye doğru geliştirilmesidir. Operasyonların ve süreçlerin ölçülmediği işletmelerde sorunların tanımının yapılması, problemlerin çözülmesi ve karar alınması oldukça zordur. “El terazi göz mizan” bir yaklaşım ise günümüzün nanoteknolojik iş dünyasının hassas dijital terazisinde doğru bir ölçüm yöntemi olmayacaktır.
 
Verimlilik ve Yüksek Kar
Temel olarak bir firmanın karlılığını artırmanın iki yolu vardır. Birincisi satışları ya da satış fiyatını artırmak ikincisiyse verimlilik yoluyla maliyetleri azaltmaktır.
 
Firmaların girdileri için tedarikçilerine ve çalışanlarına ne ödediği, çıktıları için müşterilerinden ne aldığı ulaşacağı kar marjını doğrudan etkiler. Verimliliği düşük bir firma tesadüfen dönemsel olarak büyük bir satış hacmine ulaşsa bile uzun vadede operasyonel süreçlerini iyileştirmedikçe yüksek karlılığını sürdüremez.
 
Ekonomik sınırların kalktığı bir dünyada bu kadar kapasite fazlası varken, firmalar kıyasıya bir rekabet ortamındayken ürününüzü satabilecek müşteriyi bulabilmek ve uygun fiyatı koruyabilmek çok da kolay değil. Bu durumda yüksek karlılık için geriye tek bir yol kalıyor; o da verimli olmak. Özellikle, belli bir üretim tecrübesine ve müşteri portföyüne sahip işletmeler için verimlilik konusu çok daha önemlidir. Yıllar içinde fiyatları erozyona uğramış, stratejik doğrultusunu kaybetmiş, hantal ve amaçsız firmaların silkelenerek doğru konulara odaklanması, “daha azla daha fazlayı nasıl yaparız” diye düşünerek gereksiz unsurlarını tırpanlanması gerekir.
 
Son söz: Yapılmaması gereken işleri yüksek bir verimlilikle
yapmak anlamsızdır.
Paylaş Tweet Paylaş
4472 kez okundu
SEKTÖREL HABERLER
IAEC, 10. Yılında İleri Taşıt Teknolojileri Odağında Gerçekleşti!
Otomotiv mühendisliği alanında en yeni teknoloji ve gelişmelerin mercek altına alındığı ‟Uluslararası Otomotiv Mühendisliği Konferansı- IAEC”, “İleri Taşıt Teknolojileri” temasıyla İstanbul Teknik Üniversitesi DEVAMI...
Euroguss 2026 Destek Programı Trendleri, Teknolojileri ve Ağ Oluşturmayı Sunuyor
13-15 Ocak 2026 tarihleri ​​arasında Nürnberg, uluslararası döküm endüstrisinin merkezi haline gelecek. EUROGUSS, teknoloji, iş dünyası ve politikadaki güncel gelişmeleri incelemek ve acil sorunlara çö DEVAMI...
Hakan Altınay: “Türkiye Artık İnsansız Sistemler, Hava Savunma ve Uzay Teknolojilerinde Küresel Rekabet Dönemine Giriyor”
SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Üyesi ve Altınay Savunma Teknolojileri Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Altınay, Türk savunma sanayiinin 50 yıllık dönüşümünü değerlendirirken, ‘son 20 yıldaki icra d DEVAMI...
WhatsApp Ekran Paylaşımı Dolandırıcılığı
Hızla yayılan bir dolandırıcılık, WhatsApp kullanıcılarını en hassas finansal ve diğer verilerini ifşa etmeye nasıl kandırıyor?   WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarında dolaşan dolandırıcılık ve diğer tehditler, güvenilir platfo DEVAMI...
MAGMA 9. Geleneksel Kullanıcı Toplantısı
MAGMA Türkiye, kullanıcıları ile 3 Ekim 2025 tarihinde JW Marriott İstanbul Marmara Sea Otel’de buluştu.   MAGMA, Türkiye’deki kullanıcılarıyla bir araya gelme ve bilgi alışverişinde bulunma amacıyla 3 Ekim 2025 t DEVAMI...
Sarten, Japon Ortağı Mitsui & Co., Ltd. ile 10’uncu Yıllarını Kutladı
Ambalaj sektöründe faaliyet gösteren Sarten, Japon ortağı Mitsui & Co., Ltd. (Mitsui)  ile 10 yıllık ortaklığını özel bir törenle kutladı. Sarten CEO’su Zeki Sarıbekir’in ev sahipliğinde düze DEVAMI...
MISAD Selim Geçit’in Semineriyle Bir Araya Geldi
22 Kasım’da, sektörümüzün en kritik meselelerinden birini konuşmak üzere yeniden kahvaltıda bir araya gelindi.   Isıl işlem sektörü, ekonominin görünmeyen ama vazgeçilmez dişlis DEVAMI...
Görünüşte Oyun Gerçekte Siber Casusluk
Siber güvenlik çözümlerinde dünya lideri ESET İran bağlantılı siber casusluk grubu MuddyWater’ın İsrail ve Mısır’a yönelik faaliyetlerini tespit ederek bu kampanyada kullanılan araçların tekn DEVAMI...
Makina İmalatçıları Birliği: Türk Sanayisinin Ortak Aklı
Makina İmalatçıları Birliği(MİB) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih İğrek, Türk makine sektörünün ülke ekonomisi açısından taşıdığı stratejik önem ile MİB’in üstlendiği misyonu değerlendir DEVAMI...
Makine Zirvesinde Piyasa Gözetimi ve Denetiminde Birlikte Hareket Kararı Çıktı
Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) tarafından bu yıl 4. kez düzenlenen Makine Zirvesi, Dayanıklı & Sürdürülebilir mottosu ile makine imalatçılarını bir araya getirdi.   Türkiye Makina Federasyo DEVAMI...
En Çok Okunanlar Son Eklenenler