E-Dergi SEKTÖRLER HABERLER ÜRÜN TANITIMLARI TEKNİK YAZILAR DOSYALAR RÖPORTAJLAR BAŞARI HİKAYELERİ UZMAN GÖRÜŞÜ YAZARLAR FUARLAR ETKİNLİKLER PROFİLLER Editörden Künye YAYIN KURULU ARŞİV ABONELİK KVKK İLETİŞİM
Uğur Urkut
Uğur Urkut
Ugur.Urkut@oerlikon.com
Fabrika Yerleşim Planı Labirentin içinde Koşuşturan İnsanlar
“Tüm kalite iyileştirmeleri tasarımın, imalatın, yerleşim planlarının, süreçlerin ve prosedürlerin sadeleştirilmesiyle başarılır”.
 
Tom Peters 
 
Türk futbolunun temel hastalığıdır. Ayağına topu alan oyuncu üç kişiye çalım atıp kendi etrafında dönmedikçe topu ayağından çıkarmayı beceremez. Bizim “transfer profesyoneli” futbolcumuz sahaya iyice yayılıp bir sistem içinde topu bir türlü hareket ettiremez. Oyunun ritmik bir temposu ise zaten yoktur. Yalın felsefeyi yakalayamamış geleneksel işletmelerde de benzer sorunlar var. Elindeki malzemeyle fabrika içinde iki tur atmayan operatör çalışıyor görülmez.
 
Genellikle klasik üretim işletmelerinde hareketlerin %80’i taşımaya yönelik olup sadece %20’si gerçek üretime ait hareketleri içerir. Oysa alanın çok iyi kullanılması, makine ve ekipmanların uygun bir şekilde yerleştirilmesi, yüklemelerin ve tip dönmelerin çok hızla yapılması verimli ve etkin bir işletme için olmazsa olmaz şartlardır. Kısaca topu süratle koşturmak gerekir. Bazen sanayi firmalarının arsaya, binaya, taşa, toprağa cömertçe para gömerken fabrika yerleşim planı, üretim iş akışı, insan ve malzeme hareketleri gibi konularda doğruyu uygulamakta çok zorlandığını gözlemliyorum. Başta ana sanayi ve tedarik zincirinin birinci halkasındaki büyük firmalarda anlatmaya çalıştığımız yalın felsefe prensipleri başarıyla uygulansa da otomotiv sektörü dışında ve nispeten daha küçük ölçekli firmalarda hala yapılacak daha çok şey var.
 
Üretimde kullanılan makine, ekipman, tezgah, araç ve gereçler ile birlikte yine üretim ile ilgili tüm yardımcı tesislerin, depo ve kalite bölümlerinin, idari ofislerin fiziksel konumlarının ve yerleşimlerinin bir bütün olarak koordinasyonuna fabrika yerleşimi denir. Süreç odaklı, ürün odaklı ve sabit yerleşim planları olmak üzere üç farklı temel yerleşim planından bahsedebiliriz. Biraz daha karmaşık süreçlerde esnek imalat sistemleri, hücre tipi yerleşim planları ve karma montaj hatları gibi hibrid modeller de vardır.
 
Fabrika yerleşiminin ana amacı bir üretim tesisi içinde insan, malzeme ve makine ne varsa bunların tümünün hareket miktarını minimum düzeye indirmektir. Fabrika içindeki bu yerleşim hatalı yapılırsa bu durumun yarattığı enerji kaybının, gereksiz hareketlerin, yönetim ve kontrol zorluğunun, yüksek ıskarta oranlarının, oluşan kaos ve kargaşanın bedeli çok yüksek olur.
 
Binalar, Makine ve Ekipmanlar
 
Bina gibi taşınmazların, büyük tezgah, makine ve ekipmanların yerleşim planlarının malzeme ve insan hareketlerini göz önüne almadan gereği kadar özenle yapılmadığını düşünüyorum. Bu gibi alanlarda, neredeyse israf boyutunda fazla ve gereksiz yatırım yapılmaktadır. Örneğin, Avrupa’nın en büyük CNC tezgah parkına sahip 3 ülkesinden birisi olan ülkemizin hala yeterince yüksek sanayi ürünü üretememesi oldukça düşündürücüdür.
 
Bir CNC tezgahın gövdesi bütün ihtişamıyla fabrika yerleşiminde yerini alırken tutucudan kesici takıma, kesici takımdan iş parçasına kadar büyük bir verimsizlik talaş konteynerinden talaş arabasına doğru sürekli akmaktadır. Maalesef daha pek çok işletme bilgisayar destekli üretim sistemlerini sadece CNC tezgaha yatırım yaparak uygulayacağını sanmaktadır. Demek ki bir yerlerde eksiklik var. Bugünün üretim işletmeleri zaten kıt olan kaynaklarını harcarken çok daha seçici ve rasyonel olmak zorundadır. 
 
Bu noktadan hareketle, bir üretim işletmesinin öncelikle süreç tasarımını ve iş akışını en yalın, en hızlı ve olabildiğince kararlı ve hatadan muaf oluşturması gerektiğini söyleyebiliriz.
 
Fabrika Yerleşim Planı ve Operasyonel Verimlilik
 
Fabrika yerleşim planlarının bir firmanın kalitesine, verimliliğine ve rekabetçiliğine pek çok açıdan büyük etkisi vardır. Yerleşim planlarına ait alınan kararlar operatörlerin işlerinde ne kadar etkin olacağını, üretimin ne kadar hızlı yapılacağını, bir sistemin otomasyonun nasıl sağlanacağını derinden etkiler. Amaç fabrika alanını çok daha etkin kullanarak yapılan işin, malzemenin, insanların ve bilginin bir sistem içinde en hızlı şekilde hareket etmesini sağlamaktır. En önemlisi bu yerleşim planının hemen dışında bekleyen müşterimize uzanan en kısa, en hızlı ve en güvenli yolu gösterebilmelidir. 
 
Yukarıda bahsettiğimiz bu felsefe içinde yöneticilerimize büyük iş düşüyor. Bir labirentin içinde amaçsızca koşuşturan operatörlerin yorgunluğunun bir anlamı olmalıdır. Çalışanlarımıza bu devasa taşınmaz varlıklardan daha büyük değer göstererek fabrika yerleşim planlarımızın en kritik noktalarına “insan” unsurunu, sadeliği ve yalın felsefeyi koymalıyız. Zaten karmaşık olan günümüz iş dünyasında müşterimizin siparişini en küçük bir risk altına almadan ve bu amaçla çalışanların işini daha da karmaşık hale getirmeden gereksiz hareketleri, kayıpları ve duruşları minimuma indirmeliyiz.
 
Son söz: Sürekli iyileşme, geciken mükemmellikten daha iyidir.
 
Paylaş Tweet Paylaş
4268 kez okundu
SEKTÖREL HABERLER
Sanayi Sektörü Takım Tezgahları Alanında Nitelikli İstihdam Açığı Yaşıyor
CNC takım tezgahları teknolojileriyle donatılmış üretim hatlarında hızla büyüyen sanayi sektöründe, nitelikli eleman eksikliğinin yaşandığını belirten GNC Makina Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Çetinkay DEVAMI...
Hexagon Boru ve Tel Üretim Süreçlerinde Verimliliği Artırıyor
Sensör, yazılım ve donanım teknolojilerini bir araya getiren dijital gerçeklik çözümleriyle metrolojide dünya lideri olan Hexagon, yeni nesil optik kalite kontrol çözümü TubeInspect 2025 i DEVAMI...
Anadolu Isuzu, Karbon Saydamlık Projesi’nin İklim Değişikliği ve Su Güvenliği Modüllerinde “A” Puan Aldı
Anadolu Isuzu, dünyanın önde gelen çevresel raporlama programı Karbon Saydamlık Projesi’nin (CDP) 2024 değerlendirmelerinde önemli bir başarıya imza attı. Şirket, proje kapsamında ilk kez raporlama yaptığı Su G&uum DEVAMI...
Makine Sektörü Üstün ve Rekabetçi Çözümlerini WIN EURASIA’da Sergileyecek
Verimlilik artırma ve katma değerli üretime yönelik yatırımlarını sürdüren, gerçekleştirdiği başarılı ihracat hamleleri ile 2024 yılında 28,3 milyar dolar ihracat gerçekleştiren makine sektörü, diji DEVAMI...
Ölümüyle Sektörü Yasa Boğan Ertan Güneş’in Adı PAGEV’in Okulunda Yaşayacak
Geçtiğimiz günlerde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşama veda eden Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Genel Sekreteri Ertan Güneş’in adı PAGEV Plastik Teknolojisi Mesleki ve DEVAMI...
Savunma Sanayiinde Maliyet Azaltma ve Verimlilik Artırma Mümkün
Savunma sanayii, karmaşık sistemlerin uzun kullanım ömrü boyunca yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalıyor. Özellikle bakım, onarım ve yedek parça yönetimi, toplam maliyetlerin önemli bir bölüm&u DEVAMI...
OSD’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Yeniden Cengiz Eroldu Seçildi!
Türkiye otomotiv sektörünün en köklü çatı kuruluşu Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 50’nci Olağan Genel Kurulu’nu gerçekleştirdi. Genel Kurul’da 2022 yılında derneğin Yönetim K DEVAMI...
TAYSAD, 46. Olağan Genel Kurul Toplantısı Düzenlendi!
Türkiye otomotiv tedarik sanayinin çatı kuruluşu Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin 46’ncı Olağan Genel Kurul toplantısı düzenlendi. Toplantıda derneğin yeni yönetim ve denetleme kurulu be DEVAMI...
Alüminyumda Kadın Gücü
Dünya Kadınlar Günü’nü kutlamak amacıyla, TALSAD tarafından 11 Mart’ta Dedeman Otel’de düzenlenen  iftar daveti, alüminyum sektöründeki Güçlü, Başarılı ve Saygıde DEVAMI...
Yerli ve Milli Bir CAD Programı Yazdılar
Mubitek, 2005 yılında tasarım mühendisliği yapmak için kuruluyor. Otomotiv, makine, savunma ve havacılık sektörlerine çalışıyorlar. Otomotivde Aston Martin’den McLaren’e, Audi’den Ferrari’ye, BM DEVAMI...
En Çok Okunanlar Son Eklenenler
YAYIN AKIŞI
FACEBOOK
TWITTER
INSTAGRAM
Yükleniyor...