E-Dergi SEKTÖRLER HABERLER ÜRÜN TANITIMLARI TEKNİK YAZILAR DOSYALAR RÖPORTAJLAR BAŞARI HİKAYELERİ UZMAN GÖRÜŞÜ YAZARLAR FUARLAR ETKİNLİKLER PROFİLLER Editörden Künye YAYIN KURULU ARŞİV ABONELİK KVKK İLETİŞİM
Uğur Urkut
Uğur Urkut
Ugur.Urkut@oerlikon.com
Fabrika Yerleşim Planı Labirentin içinde Koşuşturan İnsanlar
“Tüm kalite iyileştirmeleri tasarımın, imalatın, yerleşim planlarının, süreçlerin ve prosedürlerin sadeleştirilmesiyle başarılır”.
 
Tom Peters 
 
Türk futbolunun temel hastalığıdır. Ayağına topu alan oyuncu üç kişiye çalım atıp kendi etrafında dönmedikçe topu ayağından çıkarmayı beceremez. Bizim “transfer profesyoneli” futbolcumuz sahaya iyice yayılıp bir sistem içinde topu bir türlü hareket ettiremez. Oyunun ritmik bir temposu ise zaten yoktur. Yalın felsefeyi yakalayamamış geleneksel işletmelerde de benzer sorunlar var. Elindeki malzemeyle fabrika içinde iki tur atmayan operatör çalışıyor görülmez.
 
Genellikle klasik üretim işletmelerinde hareketlerin %80’i taşımaya yönelik olup sadece %20’si gerçek üretime ait hareketleri içerir. Oysa alanın çok iyi kullanılması, makine ve ekipmanların uygun bir şekilde yerleştirilmesi, yüklemelerin ve tip dönmelerin çok hızla yapılması verimli ve etkin bir işletme için olmazsa olmaz şartlardır. Kısaca topu süratle koşturmak gerekir. Bazen sanayi firmalarının arsaya, binaya, taşa, toprağa cömertçe para gömerken fabrika yerleşim planı, üretim iş akışı, insan ve malzeme hareketleri gibi konularda doğruyu uygulamakta çok zorlandığını gözlemliyorum. Başta ana sanayi ve tedarik zincirinin birinci halkasındaki büyük firmalarda anlatmaya çalıştığımız yalın felsefe prensipleri başarıyla uygulansa da otomotiv sektörü dışında ve nispeten daha küçük ölçekli firmalarda hala yapılacak daha çok şey var.
 
Üretimde kullanılan makine, ekipman, tezgah, araç ve gereçler ile birlikte yine üretim ile ilgili tüm yardımcı tesislerin, depo ve kalite bölümlerinin, idari ofislerin fiziksel konumlarının ve yerleşimlerinin bir bütün olarak koordinasyonuna fabrika yerleşimi denir. Süreç odaklı, ürün odaklı ve sabit yerleşim planları olmak üzere üç farklı temel yerleşim planından bahsedebiliriz. Biraz daha karmaşık süreçlerde esnek imalat sistemleri, hücre tipi yerleşim planları ve karma montaj hatları gibi hibrid modeller de vardır.
 
Fabrika yerleşiminin ana amacı bir üretim tesisi içinde insan, malzeme ve makine ne varsa bunların tümünün hareket miktarını minimum düzeye indirmektir. Fabrika içindeki bu yerleşim hatalı yapılırsa bu durumun yarattığı enerji kaybının, gereksiz hareketlerin, yönetim ve kontrol zorluğunun, yüksek ıskarta oranlarının, oluşan kaos ve kargaşanın bedeli çok yüksek olur.
 
Binalar, Makine ve Ekipmanlar
 
Bina gibi taşınmazların, büyük tezgah, makine ve ekipmanların yerleşim planlarının malzeme ve insan hareketlerini göz önüne almadan gereği kadar özenle yapılmadığını düşünüyorum. Bu gibi alanlarda, neredeyse israf boyutunda fazla ve gereksiz yatırım yapılmaktadır. Örneğin, Avrupa’nın en büyük CNC tezgah parkına sahip 3 ülkesinden birisi olan ülkemizin hala yeterince yüksek sanayi ürünü üretememesi oldukça düşündürücüdür.
 
Bir CNC tezgahın gövdesi bütün ihtişamıyla fabrika yerleşiminde yerini alırken tutucudan kesici takıma, kesici takımdan iş parçasına kadar büyük bir verimsizlik talaş konteynerinden talaş arabasına doğru sürekli akmaktadır. Maalesef daha pek çok işletme bilgisayar destekli üretim sistemlerini sadece CNC tezgaha yatırım yaparak uygulayacağını sanmaktadır. Demek ki bir yerlerde eksiklik var. Bugünün üretim işletmeleri zaten kıt olan kaynaklarını harcarken çok daha seçici ve rasyonel olmak zorundadır. 
 
Bu noktadan hareketle, bir üretim işletmesinin öncelikle süreç tasarımını ve iş akışını en yalın, en hızlı ve olabildiğince kararlı ve hatadan muaf oluşturması gerektiğini söyleyebiliriz.
 
Fabrika Yerleşim Planı ve Operasyonel Verimlilik
 
Fabrika yerleşim planlarının bir firmanın kalitesine, verimliliğine ve rekabetçiliğine pek çok açıdan büyük etkisi vardır. Yerleşim planlarına ait alınan kararlar operatörlerin işlerinde ne kadar etkin olacağını, üretimin ne kadar hızlı yapılacağını, bir sistemin otomasyonun nasıl sağlanacağını derinden etkiler. Amaç fabrika alanını çok daha etkin kullanarak yapılan işin, malzemenin, insanların ve bilginin bir sistem içinde en hızlı şekilde hareket etmesini sağlamaktır. En önemlisi bu yerleşim planının hemen dışında bekleyen müşterimize uzanan en kısa, en hızlı ve en güvenli yolu gösterebilmelidir. 
 
Yukarıda bahsettiğimiz bu felsefe içinde yöneticilerimize büyük iş düşüyor. Bir labirentin içinde amaçsızca koşuşturan operatörlerin yorgunluğunun bir anlamı olmalıdır. Çalışanlarımıza bu devasa taşınmaz varlıklardan daha büyük değer göstererek fabrika yerleşim planlarımızın en kritik noktalarına “insan” unsurunu, sadeliği ve yalın felsefeyi koymalıyız. Zaten karmaşık olan günümüz iş dünyasında müşterimizin siparişini en küçük bir risk altına almadan ve bu amaçla çalışanların işini daha da karmaşık hale getirmeden gereksiz hareketleri, kayıpları ve duruşları minimuma indirmeliyiz.
 
Son söz: Sürekli iyileşme, geciken mükemmellikten daha iyidir.
 
Paylaş Tweet Paylaş
4242 kez okundu
SEKTÖREL HABERLER
Yerli ve Milli Bir CAD Programı Yazdılar
Mubitek, 2005 yılında tasarım mühendisliği yapmak için kuruluyor. Otomotiv, makine, savunma ve havacılık sektörlerine çalışıyorlar. Otomotivde Aston Martin’den McLaren’e, Audi’den Ferrari’ye, BM DEVAMI...
Ukub 23. Olağan Mali Genel Kurul Toplantısını Gerçekleştirdi
Ulusal Kalıp Üreticileri Birliği’nin (UKUB) 23. Olağan Genel Kurulu NOSAB yönetim binasında, 17.04.2025 tarihinde büyük çoğunlukla gerçekleşti.    Divan kuruluna Sn. Şamil ÖZOĞUL, Sn. A DEVAMI...
Hexagon Geleceğin Teknolojilerini Şekillendiriyor
Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Uzay Havacılık ve Savunma Sanayi Topluluğu öğrencileri tarafından bu yıl 7’ncisi düzenlenen Havacılık ve Savunma Günleri’ne ana sponsor olan Haexagon, etkinlik kapsamında &l DEVAMI...
Karsan 2024’te de Güçlü Büyümesini Sürdürdü!
Toplu ulaşımda bir dünya markası haline gelen Karsan, 2024 yılını 296 milyon euro ciro, 540 adet elektrikli araç satışı ve kârlılığını yüzde 28 artırdığı bir yıl olarak tamamladı. Son 5 yılda Türkiye’den Avru DEVAMI...
ZF, Öncü ve Çevreci ‘Yeniden Üretim’ Modeli REMAN ile Döngüsel Ekonomiye Katkıda Bulunuyor
ZF, REMAN iş modeli ile otomotiv endüstrisi için birçok bileşenin endüstriyel ölçekte yeniden üretimini gerçekleştiriyor. Türkiye’deki tesisinde de şanzıman, aks ve kaliperlerin yenid DEVAMI...
Hexagon 3D Systems’ın Geomagic Yazılım Paketlerini Portföyüne Kattı
Hexagon, 3D Systems’ın Geomagic yazılım paketlerini satın alarak 3D tarama ve modelleme alanında çıtasını daha da yükseltti. Bu stratejik hamle ile yenilikçi teknolojilerini ve Geomagic’in çok yönl&uum DEVAMI...
TAYSAD 2024 Yılının Son Üye Toplantısını Gerçekleştirdi!
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği TAYSAD, yılın son Üye Toplantısı’nı gerçekleştirdi. Yoğun bir katılıma sahne olan organizasyon kapsamında, 2024 yılında TAYSAD’a katılan şirketlere yeni üye serti DEVAMI...
2025’te Teknolojide Yapay Zeka Devrimi
Yapay zeka (AI) teknolojilerindeki hızlı gelişim işletmeleri köklü bir değişim sürecine hazırlıyor. Teknoloji liderleri için 2025 öngörülerini paylaşan Dell Technologies Türkiye ve eCIS  Genel M& DEVAMI...
Endüstriyel Dönüşümün Yeni Rotası WIN EURASIA 2025’te Belirlenecek
Avrasya Bölgesi’nin lider endüstri fuarı olarak 30 yıldır imalat sanayinin rotasını çizen WIN EURASIA Otomasyon ve Makine Teknolojileri Fuarı, 2025 yılında “Odağımız Otomasyon“ konseptiyle Türkiye&rsquo DEVAMI...
PLASFED Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Karadeniz: “Küresel Piyasalar, 2025 Yılına Yüksek Risk ve Belirsizliklerle Giriyor”
Plastik Sanayicileri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Karadeniz, ekonomik beklentiler açısından 2024 yılının hem dünya hem de Türkiye açısından oldukça zor bir yıl olarak hatırlanacağını söyl DEVAMI...
En Çok Okunanlar Son Eklenenler
YAYIN AKIŞI
FACEBOOK
TWITTER
INSTAGRAM